Przy szukaniu najlepszej oferty kredytowej często kierujemy się oprocentowaniem i wysokością danej pożyczki. Nie zwracamy jednak uwagi na wskaźnik RRSO, który odgrywa ważną rolę przy zaciąganiu zobowiązania. Czym jest rzeczywista roczna stopa oprocentowania? Od czego zależy? Jak obliczyć całkowity koszt kredytu, jeśli znamy ten wskaźnik?
RRSO
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania ma niewiele wspólnego z odsetkami, którymi kuszą nas dziś banki i instytucje. RRSO uwzględnia wszystkie opłaty, prowizje i oprocentowanie związane z kredytem. Innymi słowy, wskaźnik ten określa całkowity koszt zaciągniętej pożyczki. Wzięcie kredytu nie ogranicza się tylko do określonej sumy, którą wypłaci nam bank. W praktyce niestety spłacane zobowiązanie jest zupełnie wyższe od kwoty wyjściowej.
Warto pamiętać, że banki i instytucje mają obowiązek poinformować klienta o wartości współczynnika RRSO dla konkretnej oferty. Nie każdy jednak wie, w jaki sposób zinterpretować wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.
Od czego zależy RRSO?
RRSO odzwierciedla całkowity koszt pożyczki lub kredytu. Przy wyliczaniu tego wskaźnika należy wziąć pod uwagę oprocentowanie kredytu, które zależy od wysokości stóp procentowych na rynku (WIBOR). Oprocentowanie pożyczki składa się ze stawki WIBOR i marży banku. Najczęściej banki kierują się stopą WIBOR 3M lub WIBOR 6M, co oznacza odpowiednio koszt 3- lub 6-miesięcznej pożyczki. Drugi element składowy oprocentowania pozostaje stały. Na wysokość marży wpływa nie tylko kwota kredytu, ale też zdolność kredytowa potencjalnego klienta. Co ciekawe, wysokość oprocentowania pożyczki nie może być większa niż 10% w skali roku.
Instytucje bankowe nie zarabiają tylko na marży. Banki pobierają też prowizję za udzielenie pożyczki, która uiszczana jest przez kredytobiorcę jednorazowo. Jej wysokość zależy od rodzaju kredytu. Na niższą prowizję mogą liczyć osoby, które wcześniej zaciągały kredyty i mają pozytywną historię kredytową. Czasem zdarza się, że instytucje finansowe nie pobierają prowizji początkowej pod warunkiem, że klient spełni określone wymagania.
W większości przypadków instytucje bankowe uwzględniają też koszty dodatkowe, w tym opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego i składki na obowiązkowe ubezpieczenia. Kredytobiorca może też ponieść koszty w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu.
Jakie czynniki wpływają na koszty kredytu?
O całkowitym koszcie pożyczki decyduje wiele czynników. Jednym z nich jest zabezpieczenie kredytobiorcy, które daje bankowi możliwość odzyskania udzielonego kredytu w przypadku braku jego spłaty przez klienta. Kredyty bez zabezpieczenia opatrzone są zazwyczaj wyższym oprocentowaniem.
Ważnym czynnikiem jest też wiarygodność potencjalnego klienta. W tym celu placówki bankowe wymagają dostarczenia niezbędnej dokumentacji, w tym zaświadczenia o dochodach, która pozwala na ocenę ryzyka udzielenia pożyczki. Bank sprawdza też historię kredytową klienta. W tym celu weryfikuje Biuro Informacji Kredytowej i inne bazy dłużników. Osoby, które w przeszłości miały problemy ze spłatą zobowiązania, mają mniejszą szansę na uzyskanie kredytu niż osoby, które nie miały opóźnień w płatnościach.
Na dodatek banki zwracają uwagę na cel kredytowania. W związku z tym potencjalny klient zobowiązany jest do przedstawienia, na jaki cel przeznaczy uzyskane pieniądze. Wpływ na ostateczne koszty kredytu może mieć też sytuacja gospodarcza kraju. W tym przypadku duże znaczenie ma nie tylko inflacja i wysokość stóp procentowych, ale też ilość konkurencyjnych instytucji finansowych na rynku usług bankowych.
Dlaczego RRSO jest takie ważne?
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest jednym z najlepszych czynników, którym możemy posłużyć się do porównania ofert kredytów. Każda instytucja finansowa zobowiązana jest do przedstawienia nam, jakie dokładnie koszty uwzględnia RRSO. Czasem może okazać się, że z pozoru najkorzystniejsza pożyczka, w rzeczywistości nie będzie dla nas już taka najlepsza. Niskie oprocentowanie kredytu bardzo często idzie w parze z wysokimi opłatami za usługi dodatkowe.
Nie zawsze też powinniśmy kierować się zasadą, że im niższe RRSO, tym tańsza pożyczka. Wszystko tak naprawdę zależne jest od elementów składowych RRSO, wysokości kredytu i okresu spłaty zobowiązania. Porównując koszty kredytu w ratach stałych i malejących, zauważymy, że w pierwszym przypadku przyjdzie nam zapłacić więcej, mimo niskiego wskaźnika RRSO.
Jak obliczyć koszty kredytu mając RRSO?
Najlepiej pokazać to na przykładzie. Załóżmy, że chcemy pożyczyć 12 000 zł na okres 12 miesięcy przy oprocentowaniu 12%. Bank zaproponuje nam dwa rozwiązania:
- Kredyt ratalny, gdzie rata miesięczna wynosi 1000 zł plus bieżące odsetki,
- Spłata kapitału na koniec okresu kredytowania, gdzie rata miesięczna równa jest tylko odsetkom.
na koniec okresu kredytowania |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Miesiąc | Rata kapitałowa | Saldo na koniec miesiąca | Odsetki | Rata kapitałowa | Saldo na koniec miesiąca | Odsetki |
0 | n/d | 12 000 zł | n/d | n/d | 12 000 zł | n/d |
1 | 1 000 zł | 11 000 zł | 120 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
2 | 1 000 zł | 10 000 zł | 110 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
3 | 1 000 zł | 9 000 zł | 100 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
4 | 1 000 zł | 8 000 zł | 90 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
5 | 1 000 zł | 7 000 zł | 80 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
6 | 1 000 zł | 6 000 zł | 70 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
7 | 1 000 zł | 5 000 zł | 60 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
8 | 1 000 zł | 4 000 zł | 50 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
9 | 1 000 zł | 3 000 zł | 40 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
10 | 1 000 zł | 2 000 zł | 30 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
11 | 1 000 zł | 1 000 zł | 20 zł | 0 zł | 12 000 zł | 120 zł |
12 | 1 000 zł | 0 zł | 10 zł | 12 000 zł | 12 000 zł | 120 zł |
suma kosztów | 780 zł | 1 440 zł | 0 zł |
Całkowity koszt kredytu ze spłatą rat kapitałowych to 780 zł, podczas gdy suma kosztów kredytu ze spłatą kapitała na koniec umowy wyniesie nas 1440 zł. Atrakcyjniejszą ofertą wydaje się wariant pierwszy, czyli tańszy. Warto jednak wziąć pod uwagę, że w przypadku drugiej opcji do naszej dyspozycji będzie 12000 zł przez okres 12 miesięcy. Oznacza to, że kwota ta może przynieść nam dodatkowe zyski. Czego nie możemy powiedzieć o pierwszym wariancie, w którym saldo stale się zmniejsza. Łatwo możemy wywnioskować, że bilans roczny wynosi w tej sytuacji 6500 zł.
Jeśli na każdej złotówce zyskamy 20%, to uda nam się wypracować 1300 zł (wariant pierwszy) i 2400 zł (wariant drugi). Od zarobionych pieniędzy będziemy musieli odjąć koszty zaciągniętej pożyczki, dlatego ostatecznie otrzymamy odpowiednio 520 zł i 960 zł. Pomimo wysokich kosztów kredytu droższa pożyczka ze spłatą kapitału na koniec umowy może przynieść nam więcej zysków.